O tym, jak ważne jest zbudowanie silnej relacji z dzieckiem, nie trzeba nikogo przekonywać. O ile w pierwszych dwóch czy trzech latach życia więź z dzieckiem tworzy się w zasadzie samoistnie (bo przecież dla takiego malucha obecność rodzica czy opiekuna jest warunkiem przetrwania), to w przypadku dzieci kilkuletnich czy starszych wymaga już nieco więcej wysiłku,
O tym, jak ważne jest zbudowanie silnej relacji z dzieckiem, nie trzeba nikogo przekonywać. O ile w pierwszych dwóch czy trzech latach życia więź z dzieckiem tworzy się w zasadzie samoistnie (bo przecież dla takiego malucha obecność rodzica czy opiekuna jest warunkiem przetrwania), to w przypadku dzieci kilkuletnich czy starszych wymaga już nieco więcej wysiłku, gdyż fizyczna potrzeba bezpieczeństwa zostaje zastąpiona potrzebą uczucia bliskości z rodzicami. Jak budować tę bliskość? Warto dokładniej przyjrzeć się temu zagadnieniu, pamiętając, że czas i uwaga poświęcone dziecku zaprocentują w przyszłości.
Bezpieczeństwo to rozwój
Teoria przywiązania, której twórcą był brytyjski lekarz i psychoanalityk John Bowlby, zakłada, że dziecko do prawidłowego rozwoju emocjonalnego potrzebuje zapewnienia poczucia bezpieczeństwa przez rodziców lub opiekunów. Poczucie bezpieczeństwa pozwala dziecku rozwijać jego ciekawość, buduje jego pewność siebie, a także daje mu poczucie, że w każdej sytuacji może liczyć na pomoc mamy czy taty. W efekcie jest fundamentem zdrowia psychicznego i wpływa na rozwój społeczny dziecka.
Jak zbudować silną relację, opartą na poczuciu bezpieczeństwa? Podstawa to wrażliwe reagowanie na potrzeby dziecka i wspólne spędzanie czasu. Nie jest to trudne, jeżeli na co dzień przestrzega się kilku prostych rad.
12 uścisków dziennie
Amerykańska psychoterapeutka Virginia Satir uważała, że „by przeżyć, trzeba nam czterech uścisków dziennie. By zachować zdrowie, trzeba nam ośmiu uścisków dziennie. By się rozwijać trzeba nam dwunastu uścisków dziennie”. Wyróbmy sobie zatem nawyk przytulania dziecka jak najczęściej, zaczynając od przytulenia na dzień dobry, na tuleniu przed snem kończąc. Jeśli dziecko odmawia tulenia (bo przecież jest już za duże, a do tego koledzy patrzą), znajdźmy inną formę kontaktu fizycznego, której nie odrzuci – potarganie włosów, poklepanie po plecach czy niby-przypadkowy dotyk. Jest to niezwykle ważne dla rozwoju emocjonalnego dziecka.
Baw się z dziećmi
Dobre samopoczucie i zadowolenie z siebie wywoływane jest przez endorfiny, nazywane hormonami szczęścia. Pozwalają też one na odczuwanie przyjemności i łagodzą poziom odczuwanego przez organizm stresu. Co pobudza produkcję endorfin? W dużej mierze śmiech, a nawet samo myślenie o nim. Dlatego śmiejmy się jak najwięcej razem z dziećmi. Uczyńmy z nudnych, codziennych czynności dobrą zabawę, odgrywajmy śmieszne role, rozśmieszajmy się nawzajem. Nie tylko pobudzimy produkcję endorfin, ale też wzmocnimy w ten sposób naszą więź.
Czas z dzieckiem
Zorganizujmy dzień tak, by wygospodarować chociaż 15 minut sam na sam z dzieckiem. Możemy przeznaczyć ten czas na wspólną zabawę, aktywność fizyczną czy zwykłą rozmowę, ale pozwólmy, by to dziecko wybrało formę spędzania czasu. Pamiętajmy przy tym o odłożeniu telefonu, wyłączmy telewizor czy radio i skupmy się tylko wyłącznie na dziecku i jego potrzebach. Pozwólmy mu poczuć, że jest dla nas najważniejsze.
Może być to trudne, gdyż wszyscy żyjemy w ciągłym pośpiechu, ale spróbujmy również czasem na chwilę zatrzymać się w ciągu dnia tylko po to, by zachwycić się pięknem przyrody, posłuchać śpiewu ptaków. Dla nas mogą być to mało istotne sprawy, ale dla dziecka wspólne odkrywanie otaczającego go świata jest niezwykle cenne i buduje relację z rodzicem.
Patrz oczami dziecka
Dziecko, które ma silną więź z rodzicem, jest bardziej skłonne do współpracy z nim. Nadal jednak pozostaje tylko dzieckiem, którego oczekiwania nie zawsze są zgodne z oczekiwaniami dorosłych i które nie do końca potrafi radzić sobie ze swoimi emocjami. Jeżeli my również damy ponieść się emocjom, awantura gotowa.
Dlatego wyróbmy sobie nawyk patrzenia na różne sprawy z perspektywy dziecka. Pozwoli nam to zrozumieć motywy jego postępowania i emocje, jakie nim targają. Łatwiej będzie nam nie dać się wyprowadzić z równowagi nawet w krytycznych sytuacjach, jeśli zrozumiemy, że dziecko nie jest naszym wrogiem, a jego zachowanie nie wynika ze złośliwości, tylko chociażby z gniewu i poczucia bezradności.
Wieczorny rytuał
Ostatnia rzecz, jaką wykonujemy przed snem, ma duży wpływ na jego jakość, wpływa również na nastrój oraz poziom energii, które towarzyszyć nam będą kolejnego dnia. Kładąc dziecko spać, zróbmy to na tyle wcześnie, aby zostało nam kilka minut na wieczorne przytulanie i pogaduchy przy zgaszonym świetle. Rozmowa w ciemności często okazuje się łatwiejsza, prościej jest się otworzyć i wyrzucić z siebie wszystko, co nas boli. Jeżeli pomożemy dziecku zmierzyć się z jego problemami, zapewnimy je o naszym zrozumieniu, wywołamy u niego poczucie bezpieczeństwa, co przełoży się nie tylko na zdrowy sen, ale również wzmocni naszą relację.
Przestrzeganie powyższych wskazówek pozwoli zbudować silną, opartą na poczuciu bezpieczeństwa, więź z dzieckiem już we wczesnych latach jego życia. Jeżeli się to jednak nie uda lub więź z różnych względów ulegnie osłabieniu, pomóc może wizyta w poradni psychologicznej.
Należy pamiętać, że rodzaj więzi, jaką dziecko wytworzy z rodzicem, jest przechowywany w formie schematu umysłowego. Na tej podstawie formułowane są oczekiwania wobec innych odnośnie tego, jak chcemy być traktowani i jak inni powinni się wobec nas zachowywać. Osoby, które w dzieciństwie miały silną więź z rodzicami czy opiekunami, w dorosłym życiu mogą cieszyć się większą odpornością psychiczną, samodzielnością i większą kontrolą własnego ego, cechuje je również wyższy poziom inteligencji intelektualnej i emocjonalnej.
